Vulva kanseri, kadın üreme sisteminin dış kısmından (klitoris, vajinal dudaklar ve vajina girişi) köken alan nadir bir kanserdir. Serviks kanseri (rahim ağzı kanseri) riskini de artıran insan siğil virüsü (HPV) maalesef vulva kanser riskini de artırmaktadır.
Jinekolojik Onkoloğun Rolü
Jinekolojik onkologlar, jinekolojik kanserlerin kapsamlı tedavisi alanında eğitilmişlerdir. Yani, vulva kanserli kadınların, tanısından, cerrahisine, kemoterapisine, sağkalım boyunca ve hayatın sonuna kadar olan dönemdeki palyatif bakıma kadar her şeyi koordine ederler. Medikal onkoloğundan, patologuna, radyoloğundan, doktor yardımcısına, hemşiresinden, genetik danışmanına kadar olan bütün kanser bakım takımınının kaptanı gibi hareket eder.
Hastalar, Tıbbı Görevliler ve Sağ Kalanlar
Risk faktörlerini ve bulguları da içeren genel bilgileri öğrenin ve eğer doktorunuz sizde ya da sevdiklerinizde vulva kanseri tanısı koyduğunda ne yapayacağınızı bilin.
Vulva Kanseri Nedir?
Vulva kanseri, klitoris ve labia’yı da içeren vajen girişini çevreleyen derinin kanseridir. Vulva kanseri yaygın değildir. Serviks kanseri(rahim ağzı kanseri) riskini de artıran insan siğil virüsü (HPV) maalesef vulva kanser riskini de artırmaktadır. Vulva kanseri tedavi edilebilir ancak diğer bütün kanserlerde olduğu gibi en etkin tedavi kanser yayılmadan erkenden tesbit edilip başlanırsa elde edilir.
Vulva kanseri ilk oluştuğunda birkaç sene boyunca çok yavaş gelişir. Aslında vulva kanser gelişimi kanser öncesi lezyonun oluşması ile başlar. Kanser öncüsü hücreler anormal hücrelerdir ancak çevre dokuya saldırmamış haldedirler. Kanser öncüsü olanlara vulva intraepitelyal (epitel içi) neoplazi (VIN) veya displazi denir. Her ne kadar kanser öncüsü hücreler kadın sağlığını olumsuz etkilemeseler de, daha sonra oluşabilecek kanserlerin önlenmesi için bu kanser öncesi lezyonların tedavisi önemlidir.
Kanser hücreleri oluştuktan sonra, doktorlar kanserin nerde oluştuğunu ve ne kadar uzağa yayıldığını tesbit etmeye koyulurlar. Kanser hücreleri, yerel olarak yakın dokulara saldırabilirler. Kanser hücreleri ayrıca, bazı durumlarda lenf sistemleri veya kan aracılığı ile uzak organlara ulaşabilirler. Bu sürece metastaz ya da yayılım denir. Eğer bu gerçekleşir ise kanser diğer organlarda da gelişir. Kanser ne kadar erken tanı konur ve tedavi edilirse, diğer doku ve organlara da yayılımı da o kadar oranla engellenmiş olur.
En Sık Vulva Kanser Tipleri
- Vulva yassı hücreli karsinomu: Vulva yüzeyini örten hücrelerden başlayan kanser tipidir. Vulva kanserlerinin yaklaşık % 90’ı bu gruptatır.
- Vulvar melanom: Deriye rengini veren hücrelerden başlayan kanser tipidir. Vulva kanserlerinin yaklaşık %5’i bu gruptadır. Melanomlar, diğer vücut bölgelerinde gelişen melanomlar gibi bazen hızlı ve saldırgan birşekilde gelişebilir ve diğer organlara yüksek oranda yayılma riskine sahiptir. Diğer vulva kanserlerinden farklı olarak bu kanserler daha çok genç kadınları etkilemektedir.
Nadir Vulva Kanser Tipleri
- Adenokarsinom; bezlerden gelişen kanser tipi
- Sarkom; bağ dokudan gelişen kanser tipi
- Verrüköz karsinom; siğil gibi gözüken ancak yassı hücreli kanserin bir alttipi olan kanser.
Risk Faktörleri
Vulva kanserine neyin neden olduğunu bilinmemektedir. Fakat kabul edilen bazı risk faktörleri şunlardır:
- İnsan siğil virüslü (HPV) kadınlara cinsel yolla bulaşarak serviks (rahim ağzı) kanseri riskini de artırabilen virüstür. Kadınların çoğunda HPV enfeksiyonu kendiliğinden kaybolur, fakat bazılarında uzun zaman zarfı sonucunda kansere ilerleyen kanser öncüsü lezyonlara neden olabilir.
- Otoimmün durumu olan, HIV enfeksiyonu olan ya da bağışıklık sisteminin zayıflamasına neden olan durumlara sahip kadınlar. Bağışıklık sistemi zayıflamış kadınlarda, HPV enfeksiyon gelişme riskini artırarak vulva kanser riskini artırır.
- Öncesinde vulva kanser öncüsü lezyonları olan kadınlar. Vulva kanseri öncü hücreleri olan kadınların çoğunluğunda kanser gelişmez ancak bir kısmında gelişebilir.
- Vulva derisinin kaşınmasına ve incelmesine neden olabilen liken skleroz gibi vulva deri lezyonlarına sahip kadınlar.
- Servikal kanser öncü lezyonu veya servikal kanseri olan kadınlar.
- Sigara içen kadınlar.
- Yaşlı kadınlar. Ortalama vulva kanser görülme yaşı 65’dir. Ancak, vulva kanseri her yaşta kadını etkileyebilmektedir.
- Kronik vulvar kaşıntısı ve/veya yanma hikayesi olan kadınlar.
Belirtiler
Vulva kanseri birdizi bulgulara neden olabilir. Ancak, bu bulguların bir kısmı diğer hastalıklar tarafından da oluşturulabilir. Erken evrelerde, ilk birkaç yılda, vulva kanseri belirgin bulgu vermeyebilir. Kadının kendi vücuduna dikkat etmesi önemlidir, hangi durumun normal, hangisinin normal olmadığını bilmeli ve sıradışı bir belirti ile karşılaştığında doktora başvurmalıdır.
- Özellikle düzelmeyen ve belirli bir süre devam eden vulvadaki kaşıntı veya yanma.
- Adet kanaması ile ilişkisiz kanama.
- Labia derisinin normalden daha soluk ve kırmızı olmasına neden olan renk değişikliği.
- Döküntü, siğil veya deride kalınlaşmaya neden olabilen labia derisindeki yüzeyel değişikler.
- Vulva üzerinde hassasiyet veya şişlik.
- İşeme sırasında ya da cinsel ilişki sırasındaki kasık ağrısı.
Op. Dr. Mehmet Ergez
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı & Ürojinekoloji
