“Rahim ağzında yara” terimi gerek jinekologlar gerekse hastalar tarafından kolayca telaffuz edilen ve aslında tanımlayıcılığı ve belirleyici özelliği olmayan bir anlatımdır. Yani bu terim iyi huylu veya kötü huylu olabilecek birçok bozukluğu içine alır. Oldukça sık duyulması ise jinekoloji pratiğinde ne kadar yer işgal ettiğini ve önemini vurgular. Bu yara terimi hastalar arasında belki bir yere kadar bir şeyler ifade ederse de hekimler için herhangi bir değeri yoktur. “Rahim ağzında yara” dendiğinde akla ilk gelen normal dokudan kenarları ayrık ve genellikle kırmızı renkte bir lezyon akla gelir ama bunun gerçekte ne olduğu ancak tıbbi terimlerle lezyonun ifadesi ile anlaşılır.
Muayenede fark edildiğinde ilk olarak ne yapılmalıdır?
Pelvik muayene esnasında hastanın servikal yani rahim ağzında bir bozukluk olduğunu düşündürecek bir rahatsızlığı olsun veya olmasın, servikste bir lezyon görüldüğünde hemen“smear” testi denilen bir inceleme yapılmalıdır. Bu testte rahim ağzından (servikse bir alet sürülme vasıtası ile) örnek alınır ve bu esnada alete yapışan veya sürülen hücreler daha sonra bir cam (lam) üzerine yayılarak mikroskop altında incelenir. Bu test %95’lere varan oranda kötü huylu hastalığı öngörür ve ek çalışmalara olanak sağlar. Ancak küçük bir kesimde hastalığı tanımaz. Bu nedenle belirli aralıklarla tekrar edilmelidir. Bu aralıkların sıklığı ise hastanın rahim ağzı kanseri için riskli grupta oluşu veya olmayışı ile belirlenir. Bu risk grubu cinsel aktivite ve partner sayısı ile yakın orantılıdır aynı şekilde partnerin partner sayısı da riski değiştirir. Bütün bunlar “acaba riski artıran ve cinsel yolla geçen bir faktör mü var?” sorusunu yıllarca akla getirdi. Son yıllarda tarama amaçlı yapılan bu “smear” testi için yeni teknikler geliştirldi ve doğruluk oranı artırılmaya çalışıldı. Bu yeni test yani “sıvı bazlı smear test” yine aynı metotla alınan smear örneğinin özel servikal fırça veya spatula ile direk cama (lam) yayılması değil alınan örneğin sıvı bazlı bir ortamda taşınıp hücre kaybı olmaksızın daha belirleyiciliği yüksek bir inceleme ile değerlendirilmesine olanak sağlar. Bu test örneği gereğinde bazı ek testlerin yapılmasına da olanak sağlayarak ek avantajlar sağlar. Ayrıca test sıklığı ve tekrarını da azaltır.
